Advocaten en notarissen zijn er mee bezig: kunstmatige intelligentie en de vraag of (en zo ja, hoe) in te passen in de dagelijkse praktijkvoering. Maar er is meer: wat te doen met de efficiencyvoordelen en de dienstverlening aan de klanten …? Hieronder een visie waarom AI uw uurtarief zal doen veranderen.
AI bespaart tijd
De voordelen van AI staan toch niet echt meer ter discussie. De impact wel, vooral qua tijdsbesparing:
- Maart 2023 – Goldmans Sachs schat een 40-50% tijdbesparing.
- Februari 2024 – “Als een onderzoek eerder tien uur in beslag nam, is dat met AI twee uur” zei Nancy McKinstry, bestuursvoorzitter van Wolters Kluwer.
Dat is een tijdwinst van 80% (lijkt mij rijkelijk veel). - January 204 – “Met hulp van op Chat GPT4 gebaseerde AI kunnen advocatenkantoren tot wel 32% tijd besparen”, aldus het FD.
Deze tijdbesparing komt vooral door het HEEL veel sneller produceren (of ‘schrijven’ als dat beter past) van teksten, contracten, pleitnota’s, adviezen: uit een rekenvoorbeeld van Deloitte blijkt AI tot 45% sneller te kunnen analyseren dan een groep van zg ‘legal consultants’. En dat is inclusief:
- Het invoeren van de relevante documenten (in dit geval ± 40.000 pagina’s)
- Het bedenken van de juist vraag aan AI (prompting)
- Het controleren van de output van AI
AI vraagt extra maar ANDERE tijdsinspanning
Uit ervaringen van velen blijkt dat de output die uit AI komt niet 100% juist of direct bruikbaar is. De notaris of advocaaat zal de output van AI moeten
- Controleren
Is het (juridisch) juist wat er staat, volgen de conclusies uit de analyse, etc. - Aanscherpen en verfijnen
Het benadrukken van de belangrijkste onderdelen, prioriteiten gerangschikt, de crucial passages op de juiste manier weergegeven, past de toon, stijl en het woordgebruik bij die van kantoor en bij de cliënt, etc. - Waarschijnlijk het belangrijkste: valideren
Hierbij gaat het om de check of de inhoud en de lijn van het verhaal naadloos passen bij de problematiek cq het vraagstuk dat opgelost dient te worden?
Het zijn werkzaamheden die combinatie met AI zorgen voor eensignificantie verlaging van bestede tijd voor hetzelfde resultaat. Maar dat is nog niet voldoende om te vwrklaren waarom AI uw uurtarief zal doen veranderen.
Voor wie is deze efficiencywinst?
In bedrijfstakken met een prijs-per-product (of prijs-per-dienst) valt de gerealiseerd efficiencywinst toe aan de producent. Die kan ervoor kiezen om die winst (deels) te vertalen naar lagere prijzen voor klanten om daarmee een concurrentievoordeel te creëren.
Lees vooral ook deze Amerikaanse visie op deze problematiek.
Advocatuur en notariaat, met een uur x tarief prijsmodel, lopen hier tegen een muur aan: 30-50% minder declarabel uren leidt tot een enorme omzetderving. Gecombineerd met een (extra?) investering in AI (zowel aan de legal tech kant als aan de kant voor opleiding van advocaten, (kandidaat-)notarissen als ondersteunend personeel) komt dan de bedrijfseconomische gezondheid van kantoor in gevaar.
Alternatieven
Uurtarief verhogen om omzet op peilt te houden
Afgezien van de te verwachte weerstand van klanten, zal dit hoogstwaarschijnlijk ook vrij snel leiden tot discussies over de redelijkheid, zoals die in regel 17 van de Gedragsregels Advocatuur uit 2018 beschreven staat.- Kantoorkosten verhogen
Met als argument dat er extra kosten gemaakt worden voor AI.
Een dergelijke kantoorberde verhoging (die door veel kantoren ook al jaren niet meer gebruikt wordt) zal ook op weerstand stuiten bij klanten. De gevolgen voor de concurrentiepositie laten zich raden. - Schrijven met een vork
Tsja … dat wordt een enorme schop tegen de gewenste en nagestreefde ethiek van zowel advocatuur als notariaat. Een tuchtzaak is zo gestart en leidt tot grote kras op de reputatie. NIET DOEN DUS.
Wat is redelijke prijs voor de extra kosten van AI?
Om deze vraag te beantwoorden, is het verstandig om de verschillende achterliggende overwegingen aan te geven:
1 – Met AI leren werken = opleiden = overhead
Net als met bijvoorbeeld nieuwe software voor tijdschrijven is dit non-declarabele (maar wel noodzakelijke) tijd die jaarlijks gebudgetteerd is en daarmee verwerkt in het uurtarief.
Meer opleiden leidt tot hogere overhead. Bij gelijkblijvende omzet leidt dat tot lagere winst.
Er zijn veel kantoren die jaarlijks hun uurtarief aanpassen (lees; verhogen) verwijzen naar verschillende elementen (inflatie, energieprijzen, etc.), dus dat kan ook voor AI.
2 – AI software voor speciale diensten => aparte kostenpost
Grootschalige onderzoeken en gedetailleerde controles van contracten en structuren (nodig in overnames, complexe geschillen, etc.) zijn zeer gebaat bij inzet van AI. Speciale software levert enorme efficiency winst op. Als die zichtbaar gemaakt wordt voor de klant, dan kan er met goed fatsoen ook een vergoeding voor de kosten van de gebruikte AI gedeclareerd worden. Of deze kan aan uurtarief worden toegevoegd voor die mensen die dat werk met AI hebben uitgevoerd.
3 – Apart uurtarief voor AI-werk
Dan worden het AI werk en de functionaris die het heeft uitgevoerd (niet vanzelfsprekend een advocaat of notaris) apart gespecificeerd op de declaratie. Het uurtarief wordt dan opgebouwd uit de personeelskosten en de (jaarlijkse) kosten van AI software.
Voor de acceptatie hiervan is het slim om klanten inzicht te geven in de verwachte uren als er GEEN AI is gebruikt.
Met deze overwegingen in het achterhoofd én met de kantoorvisie op het verdienmodel in gedachten, kan de kantoorleiding de discussie starten over het ‘beprijzen’ van AI en de efficiencywinst die het gebruik daarvan oplevert. Dat leidt ongetwijfeld tot wijzigingen.
En dat is de reden waarom AI uw uurtarief zal doen veranderen.
Alternatief voor uurtje-factuurtje: prestatiebeloning
Uurtje-factuurtje en de bijbehorende urennorm faciliteren een cultuur waarbij efficiency een lage prioiriteit heeft. De door de cliënt gewenste kwaliteit-prijs verhouding blijft buiten beeld.
De meest geschikte oplossing hiervoor: PrestatieBeloning. Daarvoor zijn meerdere redenen en ook klanten willen het. En de gedachten zijn ver van nieuw of vooruitstrevend maar bestaan als enkele jaren.
Sparren over AI, uurtarief en verdienmodellen?
Klik voor download
In september organiseerd we een seminar over PrestatieBeloning en hoe dat te starten in uw praktijk.
Neem contact op met Dirk Heuff voor meer informatie: in 20 minuten aan de telefoon krijgt u de grote lijn in zicht. Dan kunt u geïnformeerd een keuze maken om deze moderen lijn te gaen volgen, of te blijven doen wat u altijd al deed.
Bel Dirk op 06 – 105 371 58 of stuur een e-mail.
